یكی از نظریهپردازان یادگیری كه از مؤثرترین روانشناسان در توسعهی روانشناسی حیوانی است[1]، ادوراد.لی ثورندایك(Edward Lee Thorndike) (1949-1874) میباشد. وی نخستین كسی بود كه به تحقیق آزمایشی واقعی با حیوانات دست زد.[2] نظریه او تنها بر رفتار آشكار متمركز بود. وی اعتقاد راسخ داشت كه روانشناسی فقط باید به مطالعهی رفتار بپردازد نه به مطالعهی عناصر ذهنی یا تجربهی آگاهانه.[3] به نظر ثورندایك، یادگیری براساس حل مسایل استوار است و برای این كه نظر خود را ثابت كند، قفسی كه با یك اهرم باز میشد، آماده ساخت و گربهی گرسنهای را در درون آن جای داد. سپس مقداری غذا بیرون جعبه در میدان دید حیوان قرار داد. او مشاهده كرد كه وقتی گربه را در جعبه میگذارد، حیوان به هر طرف حمله میكند و میخواهد از لای میلهها راهی به خارج پیدا كند. پس از تلاش فراوان ناگهان دست حیوان به اهرم برمیخورد و در بهطور اتفاقی باز میگردد و از جعبه خارج میشود. ثورندایك این آزمایش را چندین بار تكرار میكند و از مجموع آزمایشهای خود نتیجه میگیرد: هر بار كه حیوان در درون جعبه قرار میگیرد، دفعات تلاش و زمان لازم برای خروج از آن بهطور منظم كاهش نمییابد، بلكه سرانجام پس از یك رشته كوششهای پیاپی از طول زمان برای خروج از جعبه كاسته میشود. ثورندایك از آزمایشهای خود با گربه چنین نتیجه میگیرد كه حیوان:
· كوركورانه و بیهدف رفتار میكند.
· پیشرفت او در یادگیری به روش آزمون و خطا انجام میشود.
· بهطور اتفاقی پاسخ درست را به دست میآورد.
· یادگیری او بر اثر دریافت پاداش صورت میگیرد.[4]
ادامه مطلب...